Licinijevo blago na Gorici
 

Velika ostava rimskog srebrnog novca nije jedina te vrste sa Vinika.Gde god se ranije kopalo na ovoj visoravni,na strani prema Nisu,vec na dubini od pola metra nailazilo se na ostatke gradjevina,slobodno ukopanih grobova i zidanih grobnica.A u grobovima i grobnicama -nakit od zlata i zlatni novcici iz 3 i 4 veka.U jednom grobu nadjeni su 1926 god. nakit od srebra i jedna rimska kaciga na cijem su se vrhu nalazile"kao oznake i ukras dve guske u stavu leta"Iz drugog groba poticu ukrasni lanac i komadi nakita,kao i srebrni novcic Septimija Severa.U grobu otkrivenom na dubini od jednog i po metra nadjen je srebrni prsten ukrasen pseudogranulacijom,s a gemom,na kojoj je prikazana stilizovana prestava jahaca. Iz zidanih grobnica sa Vinika,otkrivenih na dubini od jednog metra,poticu i dva skupocena zlatna prstena koja se cuvaju u Narodnom muzeju u Nisu.Na jednom prstenu,ukrasenom granulacijom,u lezistu krune je gema sa prikazom bozanstva koje hrani zmiju obavijenu oko stuba.Na vrhu stuba je ptica,a u podnozju pas.Drugi zlatan prten je masivnog obruca i lezista nazubljenog za krunu, u koje je ulozen kamen plave boje.Nalazima iz rimskog perioda bogata je i visoravan Gorica u juznom perifernom delu Nisa.Na Konvanluku,pribrezno m naselju na Gorici,1900.godine otkriveni su ostaci vece rimske gradjevine vile.U njenim rusevinama nadjena je ostava srebrnog posudja.Odatle potice i zrtvenik posvecen vrhovnom rimskom bogu Jupiteru,koji je podigao Aurelije Lupo verovatno dekurion municipijuma Naisa.(antickog povlascenog grada Nisa)Na blagim padinama Gorice,na nekadasnjem loznom rasadniku,prostirala se nekropola.U jednoj grobnici otkrivenoj 1936.god. nadjeni su zlatan prsten sa gemom na kojoj je prestavljen konjanik i par zlatnih nausnica luksuzno izradjenih u tehnici proboja sa privescima od kojih se jedan zavrsava belom perlom.iz jednog groba,nadjenog 1937.godine na dubini od jednog i po metra poticu cetri priveska od zlatnog lima cilindricnog oblika sa neznatnim suzenjem na krajevimai, jedan privezak u obliku vaze.U drugom grobu,otkrivenom iste godine nadjene su zlatne nausnice luksuzne izrade u tehnici filigrana.Ostava na Gorici sadrzala je pet srebrnih posuda pretpostavja se da ih je bilo vise,ali postoje podaci samo o pet tanjira.Dva plica,skladno oblikovana i dekorisana,cuvaju se danas u Narodnom muzeju u Beogradu.Deo ove ostave nalazi se u Becu,a jednu posudu je pretopio neki niski zlatar.Posude sa Gorice imaju oblik plitkih tanjira,precnika 17 cm i tezine 316 g.Radjene su za proslavu decenalija imperatora Licinija,verovatno 316-317.godine.Na osnovu nalaza ostave srebrnih rimskih posuda sa oznakom radionice NAISS,moze se zakljuciti da je u prvim decenijama 4 veka u antickom Nisu postojala radionica za proizvodnju srebrnog posudja.Da je ova niska radionica za proizvodjnu predmeta od plemenitih metala radila i kasnije(njen rad se moze pratiti do seste decenije 4 veka)moze se zakljuciti na osnovu mnogobrojnih posuda sa njenim pecatom,koje se nalaze u ostavama iz Kajzeraugusta u Svajcarskoj,sa nepoznatog nalazista u severozapadnoj Bugarkoj i ostavi koja se cuva u Minhenu u Bavarskoj hipotekarnoj banci.( i cije mesto nalaza nije poznato)U Rumuniji je otkrivena i neobicna zlatna poluga sa pecatom radionice iz Nisa.Treba reci da se na svim dosad otkrivenim posudama iz antickog Nisa nalaze posvete vladarima Liciniju,dvojici Cezara-Krispu i Kostantinu drugom.(Sinovima Konstantina Velikog i Konstanciju drugom)sto radionicu opredeljuje kao carsku.Izradjivani od skupocenog materjala,ovi predmeti kovani su povodom carevog stupanja na presto,znacajnih pobeda i trijumfa kao iza proslavu jubileja,a obicno su korisceni kao imperatorov poklon istaknutim vojnim zapovednicima i stranim vladarima.Posto su radjene od plemenitih metala, posude su imale odgovarajucu vrednost u novcu i otuda je na njima naznacena njihova precizno odredjena tezina...