Evo sta kazu drugi izvori o istoriju Bosne.......

Historija Bosne i Hercegovine (do 958)


Ilirska plemena kao što su Desidijati, Japodi i Scordisci, opisana su u raznim izvorima. Brojne arheološke iskopine širom Bosne govore da su se ilirska plemena po Bosni bavila stočarstvom i to posebno uzgojem ovaca i koza, a rimski pisani izvori spominju da su ova ilirska plemena bila veoma ratoborna. Već 171. p.n.e. Japodi vode rat protiv Rimsko carstvo. Prema mnogim izvorima, i sam naziv Bosna potiče od ilirske riječi "Bosona".Pored Ilira u Bosni u vrijeme najezde Rimljana, žive i Kelti, koji se vremenom potpuno mješaju sa Ilirima. U drugom i prvom vijeku p.n.e. Rimljani prodiru duboko u Centralnu Bosnu, gdje konstantno ratuju protiv veoma ratobornih Ilira. Najveća pobuna Ilira protiv Rimljana se dogodila 6. godine p.n.e. i trajala je četiri godine. Centar pobune je bio oko Vareša i Vranduka, a vođe ove pobune su se zvali Boton i Pinez. Ova pobuna je prerasla u sveopšti ilirski bunt protiv Rimljana, te je zabilježena uspaničena izjava, koju je rimski car Oktavijan izrekao u rimskom Senatu, kada je rekao: "Pobunjenici kreću na Rim!". Da bi ugušili pobunu, Rimljani su bili primorani angažovati čak 15 legija vojske, od ukupno 25 koliko su ih tada imali. Naposljetku i sam vođa pobune Boton biva zarobljen, te je zabilježeno da je, kada je upitan zašto je podigao pobunu, odgovorio: "Vi ste nam umjesto pastira poslali vukove..." Zadivljen njegovom mudrošču i hrabrošču , rimski car ga nije dao pogubiti, kako je to bilo uobičajeno, nego ga je zadržao u Rimu. Još jedan detalj iz ove pobune je vrijedno naznačiti. Naime,dio pobunjenika kraj Vranduka, svjestan da će izgubiti bitku protiv Rimljana, odlučuje se da se ne preda, već žene i djeca skaču u vatru zapaljenog grada, a muškarci su se međusobno izboli mačevima, naočigled zapanjenih i zadivljenih rimskih vojnika. Poslije ove pobune i dalje su postojali sukobi između Ilira i Rimljana širom Bosne, a zadnja je pobuna protiv rimskih osvajača bila skršena 9. godine nove ere. Od tada cijelo područje Bosne biva čvrsto pod kontrolom Rimljana, koji potom uspostavljaju svoja naselja i mrežu puteva širom Bosne. Ovi putevi su bili potrebni Rimljanima za njihovo daljnje vojno napredovanje, a i za prijevoz zlata, srebra i olova koji se eksploatišu iz rudnika koje Rimljani otvaraju po cijeloj Bosni.