Rimski lokaliteti u Doboju

Rimski gradjevinski kompleks iz I veka u naselju Usora,kod Doboja,znacajno je ugrozen izgradnjom kuca i drugih objekata.Istrazivanj a podrucja usca reke Usore i sprece u Bosnu,koja su radjena pedesetih godina proslog veka,ukazuju na postojanje kontinuiteta ljudskog zivljenja od najstarijih epoha,koja Doboj nije iskoristio za turisticko predstavljanje.Vreme i nebriga znacajno deluju na nestajanje ovog vanserijskog vrednog arheoloskog - istorijskog kompleksa,jednog od najstarijih naselja gradskog tipa u ovom delu Evrope.On se sastoji od vojnickog logora Kastruma i naselja Kanabe.
Kastrum je izgradjen na uzvisenju kod usca reke Usore u Bosnu,koje je pravougaonog oblika velicine 160m x 135m sa zidovima debelim 1,90m
na cijim su se uglovima,kao i kod ulaznih kapija na polovini svake strane,nalazile ogromne kule za osmatranje i zastitu.Uz Kastrum su temelji naselja Kanabe sa vise od deset gradjevina izmedju kojih su kamenom,poplocana ulica i uzduzni uski prolazi,te veliko kupatilo s toplom i hladnom vodom,koja je keramickim cevima sprovedena po citavom naselju.Istrazivanja su na ovom mestu otkrila i treci arheolosko -
istorijski vredan objekat,groblje na uzvisenju iznad Kanabea,ciji je jedan
broj nadgrobnih spomenika do danas dobro sacuvan,s natpisima koji ukazuju na rimska imena.
-Temelji Kastruma sa zidovima visokim 1,5 metara u najvecem obimu dobro su sacuvani,dok su tri cetvrtine Kanabea sada unistene izgradnjom osnovne skole i iskopom lateralnog kanala.